Lehen Mundu Gerra timeline - Nahikari

Franz Ferdinand Austriakoaren hilketa.

Franz Ferdinand Austriakoaren hilketa:

Austria-Hungariako artxidukea izan zen. 1896an Austria-Hungariako tronuko oinordeko bihurtu zen, bere familian hainbat heriotz jazo ondoren, influentzia handiko gizona bihurtu zen eta ia armada osoa bere gain hartu zuen.

Gatazka hau Lehenengo Mundu Gerraren oinarria izan zen.

1914an, Bosnia-Herzegovina austriar-hungariar probintziako gobernadorea zen Oskar Potiorekek Sarajevon izango ziren maniobra militarrak ikustea gonbidatu zuen bikotea. Franz Ferdinandi ez zitzaion gauza segurua iruditu hura, nazionalismo bosniarra sutan baitzebilen garai hartan, baina urtebetetzea zela-eta, bera eta sekula joaten ez zen emaztea ere, joateko prestatu ziren.

1914ko ekainaren 28an iritsi ziren Sarajevora. Auto irekia zen eta, bisita hasi bezain laster, granada batek egin zuen eztanda ondoko kotxean. Larritasunean, azkar baino azkarrago zuzendu ziren gertuen zegoen erietxera, baina handik gutxira, Gavrilo Princip Esku Beltzeko kide zen terrorista serbiar-bosniarrak tiroka egin zien eraso. Hauxe izango zen Lehen Mundu Gerra piztuko zuen txinparta.

Sophie eta bere senarra berehalakoan hil ziren. Hauek izan omen ziren Franz Ferdinanden azken hitzak: ``Sophie, ez zaitez hil; bizi zaitez, gure seme-alabegatik…´´

Franz Ferdinandi arropa txukun-txukun eramatea gustatzen omen zitzaion eta, desfileetan, arropa josi egiten omen zioten, haizeak papar hegalak ez harrotzeko. Egun hartan, jostura haiek laguntza azkar bat ematea ekidin zuten eta odolustu egin zen arropak askatzen saiatu ziren bitartean.

Bikotearen gorpuak Schloss Artstetten gazteluko kriptan daude, bere omenez eraikitako museoan.

Princip hiltzailea ez zen adinez nagusi eta ez zioten heriotza-zigorra eman. 1918ko apirilaren 28an hilko zuen tuberkulosiak, 23 urte zituenean.

Francisco Fernando

Casus belli: Francisco Fernando artxidukearen hilketa

1914ko ekainaren 28an Austria – Hungariako Inperioko tronuaren oinordekoa izango zena (Francisco Fernando artxidukea), Sarajevo (Bosniako hiriburua) bisitatzen ari zela, eraila izan zen bere emaztearekin batera. Hiltzailea sekretua zen “Mano negra” talde nazionalista serbiarraren partaide zen, eta haien helburua Bosnia – Herzegovina, Austria – Hungariako inperiotik askatzea zen, Serbian sartzeko.

Austria – Hungariak, Serbiako gobernuari konspirazioan parte hartzea leporatu zion eta ultimatun bat bidali zion, derrigorrez onartu behar zuena. Ultimatumarekin, Austria – Hungariak inperioarentzat mehatxu bat zen serbiarren nazionalismoarekin bukatu nahi zuen, eta ondorengoak exijitzen zituen, beraz:
Mano Negra taldearen desagerpena
Inperioaren aurkako desprestigio kanpainekin bukatzea
Polizia austrohungariarra Serbian sartzen uztea, hilketa ikertzeko
Hilketaren errudunak inperioan epaitzea eta zigortzea















Aliantzen martxan jartzea eta gerraren eztanda


>Baina Serbiak Austria – Hungariak bidalitako ultimatuma euren subiranotasunean erasoa eragiten zuela ulertuta, eta Errusiaren babesa zuela jakinda (aurretik Aliantza Hirukoitzean sartua zen), ezetza bidali zion Austriari. Inperio Austro – Hungariarrak, orduan, gerra deklaratu zion Serbiari, eta berehala aurretik sinatutako aliantza guztiak martxan jarri ziren, mundu mailako lehenengo gerrateak eztanda eginez.Aliantza europearrak I Gerrate Mundialean (Iturria: misdescargas.educ.ar)

Informazio hau : https://historiaetageografia4.wordpress.com/edukiak/6-gaia/i-mundu-gerraren-eztanda/

Francisco Fernandoren hilketa

Hilketa

1914ko ekainaren 28an Francisco Fernando eta bere emaztea Sarajevon asasinatuak izan ziren, Bosnia-Herzegovinako hiriburuan. Gavrilo Princip-ek hil zituen, Mano Negra izeneko talde terrorista serbiarrak konotrolatzen zuen serbiar erradikal bat zen. Sarajevokohilketa izena hartu zuen gertaera hau Lehen Mundu Gerrahasteko arrazoietako bat izan zen.
Francisco Fernando bisita ofizial bat burutzen zegoen Serbian. Autoan zeramaten honek Sarajevo hiria ezagutu zezan. Saiakera asko egon ziren Fernando hil nahian, baina porrotean amaitu zuten. Bat-batean, talde erradikaletako partaide batek bonba bat bota zuen eta ondoren pilula bat hartu eta ibaira bota zen. Fernandok lehergailua ikusi zuenean, hartu eta atzerantz bota zuen, zaurituak eraginez. Orduan udaletxera eraman zuten eta bere bilera ofizial guztiak bertan bera utzi ondoren zaurituak zeuden ospitalera joan zen. Bidean zihoazela autoko gidaria erabat galdu zen, eta halabeharrez inguruan talde erradikaleko kide bat zegoen, Princip. Honek autoa ikusi zuen eta autoak atzerantz jo zuenean taldeko kidearengandik metro gutxira aurkitu ziren. Princip-ek arma atera eta bi tiro bota zituen. Lehenengoak zuzenean Francisco Fernando zauritu zuen eta bigarrenak zeharka jo zuen Sofía, haurdun zegoela. Biak hogei minutu pasa ondoren hil egin ziren.

Francisco Fernandok arropa erabat urratua eramateko ohitura zuen, ez zuen batere zaintzen bere itxura. Hilketaren egunean, aldiz, dena ongi josia zeraman, ongi prestatua joan baitzen. Hau izan zen balak eraginiko zauria azkar ezin sendatu al izatearen arrazoia. Izan ere, odoljariohandia zuen eta ezin izan zuten musuzapi batez ere gelditu.

Gertaeraren ondoren bai Princip eta bere kidea atxilotuak izan ziren, biek pilula hartu zuten arren ez zietelako eraginik egin. Bai Francisco Fernando, bai Sofia, Castillo de Artstetten familiaren panteoian lurperatu zituzten, Austria Beherean.

Princip, hiltzailea, urte batzuen buruan damutu egin zen, ez baitzekien hilketa horrek zer nolako ondorioak izango zituen. 24 urte zituela kartzelean hil zen gaixotasun baten ondorioz. Talde erradikaleko buruzagiari heriotza-zigorraezarri zitzaion, baina Princip-i ez, adinez txikikoa baitzen.

LEHEN MUNDU GERRA - Denborazko lerroa. Ainhoa Cámara.